بررسی تنوع ژنتیکی جدایه های قارچ ‏rhynchosporium secalis‏ عامل بیماری اسکالد‎ ‎جو ‏در‎ ‎استان‎ ‎ایلام ‏

اسکالد‎ ‎یا کچلی جو یکی از بیماری های متداول جو در اکثر نقاط دنیا بخصوص مناطق خنک و نیمه مرطوب‎ ‎می باشد. برای‎ ‎تعیین‎ ‎تنوع‎ ‎ژنتیکی‎ ‎در‎ ‎جمعیت‎ ‎قارچ ‏‎ rhynchosporium secalisاز‎ ‎گیاهان‎ ‎آلوده جو‎ ‎در‎ ‎مزارع‎ ‎شش‎ ‎منطقه‎ ‎مختلف‎ ‎شامل‎ ‎ایلام،‎ ‎آسمان‎ ‎آباد، سرابله،‎ ‎شباب، ایوان و سیروان که لکه های قهوه‎ ‎ای مایل به ‏زرد با حاشیه قهوه ای در‎ ‎قسمت های‎ ‎هوایی برگ و ساقه داشتند،‎ ‎بطور‎ ‎تصادفی‎ ‎نمونه‎ ‎برداری‎ ‎صورت‎ ‎گرفت. ‏در‎ ‎نهایت‎ ‎‏60‏‎ ‎جدایه‎ ‎از‎ ‎نمونه های‎ ‎آلوده‎ ‎با استفاده‎ ‎از‎ ‎محیط‎ ‎کشت‎ ‎سیب زمینی ،‎ ‎دکستروز،‎ ‎آگار ‏‎ ‎برای‎ ‎اهداف‎ ‎این‎ ‎مطالعه‎ ‎به دست‎ ‎آمد. برای آزمون بیماریزایی گیاهچه های‎ ‎دو‎ ‎هفته‎ ‎ای‎ ‎با‎ ‎سوسپانسیون اسپوری با غلظت 105‏‎×‎‏2 اسپور در‎ ‎میلی‎ ‎لیتر‎ ‎تا‎ ‎ریزش‎ ‎اولین‎ ‎قطره‎ ‎اسپری‎ ‎و‎ ‎مایه‎ ‎زنی‎ ‎شدند. یک ماه پس از آن علائم بیماری کچلی ‏جو ظاهر شد. برای مطالعه ساختار ژنتیکی از شش جمعیت نمونه برداری شده، از نشانگرهای ریزماهواره استفاده ‏شد. تعداد 42 آلل در بین همه‎ ‎جمعیت ها‎ ‎در‎ ‎اثر‎ ‎پنج‎ ‎جفت‎ ‎آغازگر ریزماهواره‎ ‎مشخص‎ ‎شد‎.‎‏ تعداد‎ ‎آلل ها‎ ‎برای‎ ‎هر‎ ‎نشانگر بین‎ ‎‏7‏‎ ‎تا‎ ‎‏12‏‎ ‎عدد‎ ‎متغییر‎ ‎بودند.‏‎ ‎مقایسه‎ ‎پارامترهای‎ ‎مربوط‎ ‎به‎ ‎تنوع‎ ‎ژنتیکی‎ ‎از‎ ‎جمله‎ ‎ضریب‎ ‎شانون (‏i‏) ‏در شش جمعیت‎ ‎نشان‎ ‎داده‎ ‎است که‎ ‎آسمان آباد دارای‎ ‎بالاترین‎ ‎تنوع‎ ‎ژنتیکی‎ ‎می‎ ‎باشد.کوچک ترین‎ ‎فاصله‎ ‎ژنتیکی‎ ‎بین‎ ‎جمعیت های‎ ‎آسمان آباد و شباب مشاهده گردید. بر‎ ‎اساس‎ ‎دندروگرام‎ ‎به دست‎ ‎آمده‎ ‎دو‎ ‎گروه‎ ‎مشخص‎ ‎نشان‎ ‎داده‎ ‎شد. گروه اول‎ ‎شامل جمعیت سیروان و گروه‎ ‎دیگر شامل جمعیت های ایلام، آسمان آباد، ‏شباب، ایوان و سرابله است که در این گروه سرابله از دیگر جمعیت ها متمایز شده است. داده های‎ ‎به دست‎ ‎آمده‎ ‎از‎ ‎این‎ ‎مطالعه‎ ‎تنوع‎ ‎ژنتیکی بالایی را در قارچ ‏r. secalis‏ نشان می هد. جریان‎ ‎ژنی‎ ‎در‎ ‎سطح‎ ‎منطقه ای‎ ‎نشان‎ ‎می‎ ‎دهد‎ ‎که‎ ‎پتانسیل‎ ‎برای ایجاد‎ ‎خطر‎ ‎در‎ ‎اثر‎ ‎پخش‎ ‎آلل های‎ ‎جدید‎ ‎وجود‎ ‎داشته‎ ‎و‎ ‎باعث‎ ‎مقاومت‎ ‎به‎ ‎قارچ کش ها‎ ‎و‎ ‎یا‎ ‎شکستن‎ ‎ژن های مقاوم‎ ‎می‎ ‎شود. دانش‎ ‎تنوع‎ ‎ژنتیکی‎ ‎درr. secalis‏ سطوح‎ ‎مختلفی‎ ‎از‎ ‎اطلاعات‎ ‎را‎ ‎برای‎ ‎مدیریت‎ ‎منابع‎ ‎ژرپلاسم‎ ‎فراهم‎ ‎می‎ ‎کند. نتایج‎ ‎به دست‎ ‎آمده‎ ‎از‎ ‎این‎ ‎مطالعه‎ ‎در‎ ‎اصلاح‎ ‎ارقام‎ ‎مقاوم‎ ‎و‎ ‎گسترش‎ ‎اقدامات‎ ‎قرنطینه ای‎ ‎بسیار‎ ‎مفید‎ ‎است‎.‎